भारतात आजही गाय आणि बैल हे समृद्धीचे प्रतीक मानले जाते. शेतकऱ्यांसाठी, या प्राण्यांना त्यांच्या जीवनात एक विशेष स्थान आहे.
ते ह्या प्राण्यांना माता लक्ष्मीसारखे समजतात कारण ते त्यांचे पोषण करतात आणि संरक्षण देतात.
गाय हा हिंदूंसाठी पवित्र प्राणी आहे.
बैल पोळा हा महाराष्ट्र आणि छत्तीसगड सारख्या शहरांमध्ये साजरा केला जाणारा सण आहे.
श्रावण महिन्यात पिठोरी अमावस्येला येणार्या अमावस्येला हा सण साजरा केला जातो. बैलपोळ्याला महाराष्ट्रातील बऱ्याच ग्रामीण भागात बैलांना शेतात राबवत नाहीत , तो दिवस त्याचा असतो.
लोक महादेवाच्या मूर्तीची आणि सर्व देवांची पूजा करतात.
देशाच्या इतर भागातील भाविक घरी नंदी मूर्तीची पूजा करतात.
बेंदूर उत्सव मध्य आणि पूर्व महाराष्ट्रात आढळतो.
महाराष्ट्रीयन बैल पोळा म्हणजे काय?
महाराष्ट्रात पोळा हा सण श्रावण महिन्यात साजरा केला जातो. हा एक लोकप्रिय कार्यक्रम आहे जो देशभरातील अनेक लोकांना आकर्षित करतो.
शेतकर्यांना त्यांच्या कामात मदत करण्यासाठी बैलांना परंपरेनुसार चांगली वागणूक दिली जाते आणि त्यांना विशेष आहार दिला जातो. हा त्यांचा वर्षातील दिवस आहे.
भारतातील काही गावांमध्ये बैलांच्या स्पर्धा घेतल्या जातात.
भारत हा कृषीप्रधान देश आहे आणि शेतकरी हा अर्थव्यवस्थेसाठी खूप महत्त्वाचा आहे.
शेतकर्यांसाठी, त्यांची जमीन, शेतातील प्राणी आणि साधने हे सर्व अविभाज्य भाग आहेत.
बैलपोळ्याच्या दिवशी शेतकरी त्यांची गुरेढोरे सजवतात आणि त्यांना कुटुंबातील सदस्यांप्रमाणे वागवतात.
बेंदूर उत्सवाव्यतिरिक्त, अनेक राज्यांमध्ये याला बैल पोळा सण म्हणूनही ओळखले जाते.
ह्या दिवशी गावात घरोघरी गोडाधोडाचे पदार्थ बनवले जातात. बैलांसाठी पुरणपोळी आवर्जून बनवली जाते.
ह्यादिवशी बैलांची पूजा करून त्यांना पुरणपोळी खाऊ घालतात.
शहरात अशी पूजा करणे कठीण आहे म्हणून येथे नंदी ची पूजा केली जाते. शंकराच्या मंदिरात जाऊन नंदीला पुरणपोळीचा किंवा करंज्यांचा नेवैद्य दिला जातो.
सणासुदीच्या ऐन दिवशी गोडधोडाचा थाट मांडणं जरा अवघडच आहे , अश्या वेळेला
खमंग आणि घरगुती पद्धतीने तयार केलेल्या पुरणपोळ्या आणि
खुसखुशीत
सुक्या खोबऱ्याच्या करंज्या घरपोहोच मिळवा.
सप्रेंच्या लुसलुशीत आणि खमंग पुरणपोळ्या ऑनलाईन ऑर्डर करा किंवा तुमच्या जवळच्या दुकानांना भेट देऊन तेथून खरेदी करा. आमची दुकाने मुंबई मध्ये बऱ्याच ठिकाणी पसरलेली आहेत.
बैल पोळा सणाचे महत्त्व काय?
पोला या सणाचे नाव पोलासुर या राक्षसाच्या नावावरून ठेवण्यात आले आहे, असे मानले जाते कि, जेव्हा कृष्ण भगवान त्यांच्या माता पिता सोबत राहत होते तेव्हा बऱ्याच दानवांनी त्यांना मारण्याचा प्रयत्न केला होता.
एकदा भगवान कृष्णाच्या मामा कंसाने पोलासूर नावाच्या दानवाला देवाचा वाढ कार्यास्तही पाठवले होते आणि त्या वेळी भगवान कृष्णांनी त्या राक्षसाचा वाढ केला आणि त्यामुळे ह्या दिवशी पोळा साजरा करतात.
या दिवशी मुलांना विशेष वागणूक देण्याचे हे एक कारण आहे.
पोळा हा प्रत्येकाला प्राण्यांचा आदर करायला शिकवतो आणि या दिवशी आकाश गव्हाच्या शेतासारखे दिसते असे मानले जाते.
म्हणूनच या सणाला पिठोरी अमावस्या असेही म्हणतात.
पोळ्यानंतर पेरणी, नांगरणी यांसारखी कामे होतात.
अश्या प्रकारे बैलपोळा भारतात आणि खास महाराष्ट्रात साजरा केला जातो.